Iris van Duijnhoven, verpleegkundige en verbindingscoach dagbeleving op een zorgboerderij in Brabant, gaat in dit blog in op het boek ‘Een andere dementie’.
Meer stemmingswisselingen in de herst en winter
De zomer is voorbij. Het wordt vroeger donker en de eerste gekleurde blaadjes aan de bomen laten zien dat de herfst zijn intrede doet. In mijn blog ‘'Buiten zijn is een recht’’ beschreef ik al hoe belangrijk daglicht is. Dat verklaart waarom mensen met dementie in de herfst en winter meer problemen ervaren met slapen en hun stemming.
Tinie, de vader van Sabine
Zo ook de vader van Sabine van Rooij. Zij schreef een boek over haar vader Tinie ‘Een andere dementie’. Het is een soort dagboek. Het schrijven heeft Sabine geholpen tijdens het proces van Alzheimer. Het boek staat vol met korte stukjes over het leven van Tinie met Alzheimer. Ook hij functioneert beter met zon dan zonder zon, zo beschrijft ze:
“Ik ken veel mensen die het fijn vinden als de zon schijnt, maar ik ken niemand die het beter doet op zon dan pa.”
Later in het boek kom ik een stukje tegen over een moeilijk gesprek. Ik citeer:
“Net als zoveel mensen vraag ik me ook vaak af wat er in het hoofd van pa speelt.”
Soms heeft hij goede momenten; dat zijn de momenten dat hij ineens iets weet wat we niet meer verwachten. Soms is het helemaal niets, verdrietig, onrustig. Alle smaakjes kunnen voorbijkomen. Laatst was zo’n moment. We zitten aan tafel en pa zegt: ‘Sabine, het gaat niet best.’ Daarbij wijst hij naar zijn hoofd. ‘Ik ben dingen kwijt. Ik weet ze niet meer.’ Je hebt gelijk, zeg ik. Soms worden mensen ziek als ze ouder worden en dat kan van alles zijn. Jij vergeet dingen. ‘Het voelt raar in mijn hoofd’ zegt pa. Ik hoop dat hij begrijpt wat ik hem nu ga vragen: Wat voel je precies in je hoofd pa? Kan je dat uitleggen?
Pa zegt: “Het is een soort mist of wazig en dan gaat het weg in de verte”, wijzend met zijn hand naar buiten.
Alzheimer, zou dat het zijn? Een soort mist die wegtrekt. Zoals al zijn herinneringen langzaam vertrekken? “
Waardevol om over ‘de mist’ te praten
Het is mooi dat Sabine en Tinie hierover kunnen praten. Dat Tinie kan vertellen wat hij moeilijk vindt, de mist in zijn hoofd, het vergeten van dingen. De momenten dat hij dit onder woorden kan brengen, worden met de tijd steeds minder.
Ondanks dat het een moeilijk gesprek is, is het ook waardevol. Waardevol dat hij hier nog kan delen waar hij last van heeft. Bij Sabine zal dit gesprek ongetwijfeld zijn naweeën hebben gehad.
Voor Tinie zal dat anders zijn geweest. Voor hem was het waarschijnlijk een gesprek dat in de mist is weggetrokken. Fijn dat hij zich gehoord voelde, dat hij het kwijt kon en dat hij daarna weer over kan tot zijn orde van de dag.
Negeer geen uitspraken, maar luister
Mocht jouw naaste met dementie uitspraken doen over dat het niet goed is in zijn/haar hoofd. Dan hoef je dit niet te negeren, je hoeft geen afleiding te bieden, je mag ook gewoon even luisteren.
Het kan ondanks alle verschrikkingen van Alzheimer een intiem en waardevol gesprek worden. Weet ook dat de inhoud van het gesprek door je naaste al snel vergeten zal zijn. Hij/zij zal wel het gevoel van veiligheid van iemand die luistert vasthouden en dat is een fijn gevoel.
Om het cirkeltje rond te maken, kunnen jullie na zo’n gesprek lekker samen naar buiten voor een gezonde dosis daglicht. Mocht je het willen lezen, het boek ‘Een andere dementie’ is te koop via deze link.
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.