Vandaag wederom een prachtig, heel persoonlijk gastblog van regiopartner Iris van Duijnhoven, werkzaam als verbindingscoach dagbeleving en verpleegkundige in de ouderenzorg. Ook in haar persoonlijke leven staat haar familie soms voor moeilijke keuzes.
Op 12 december 2021 schreef ik mijn eerste blog voor Regie op Dementie. Het ging over mijn opa en oma. Inmiddels is opa afgelopen 2 maart op 95-jarige leeftijd overleden.
Langzaam achteruit
Vlak nadat mijn eerste blog over opa en oma online kwam, viel opa en brak daarbij zijn bovenarm. Daarmee waren zijn dagelijkse wandelingen over het terrein van de zorgboerderij afgelopen. Hij kon met zijn arm niet steunen op zijn rollator, door het vele stilzitten merkte ik dat ook andere dingen moeilijker werden voor hem.
Zo moest hij soms een paar keer goed kijken voordat tot hem doordrong wie ik was. Toen hij weer met zijn rollator ging lopen , zag ik dat hij minder alert was. Zeker in het begin werden ook de nachten minder en riep hij vaker. Langzaamaan ging hij achteruit en leverde hij in.
Heup gebroken
Op zondag 27 februari is opa weer gevallen, gestruikeld over zijn eigen rollator. De huisartsenpost is gekomen, meteen insturen naar het ziekenhuis hebben we niet gedaan. Ze zouden daar op zondagavond toch niks meer doen en dan wilden wij hem liever in de nacht thuis hebben. Maandag 28 februari is hij alsnog met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht, daar bleek dat zijn heup was gebroken.
Dokters willen je beter maken
Een heup gebroken en dan….. in het ziekenhuis willen de dokters je beter maken. Maar is dat ook hetgeen dat altijd goed is? Ik denk dat als opa voor zijn verhuizing naar Woodsplace was overleden dat dat voor hem beter zou zijn geweest. Maar je kunt niet in de toekomst kijken en je weet niet wat het leven verder brengt. Wat wij wel wisten, is dat er elke keer lichamelijk een nieuw ongemak bij kwam voor opa. Waren we bijna van het ene af, dan volgde het andere weer.
Overlijden aan een gebroken heup 50%
Overlijden aan een gebroken heup, kan dat? Ja dat kan, zeker bij ouderen met dementie, zij hebben al een kwetsbare gezondheid. De breuk veroorzaakt pijn en angst, daar kunnen ouderen van in een delier raken. Een delier is acute verwardheid. Daarnaast is er stress door in een vreemde omgeving, het ziekenhuis, te verblijven. Ook slapen mensen slecht en liggen zij in bed met weinig beweging. Daardoor neemt de spierkracht af en is er een grote kans op complicaties zoals doorligplekken, infectie van de wond, urineweginfectie etc. 92% van de ouderen met een gebroken heup krijgt te maken met deze complicaties. Het risico op overlijden binnen 6 maanden na een heupoperatie bij mensen met dementie loopt op tot 50%.
Niet opereren
Mag je het dan ook zien als een kans om te overlijden en een verdere achteruitgang zowel in de dementie als fysiek te besparen, ik denk van wel. Mijn eerste reactie was dan ook ‘niet opereren’, laat de natuur zijn werk maar doen. Maar toen opa hoorde dat een operatie tot de opties behoorde zei hij vol overtuiging ; “Ik wil geopereerd worden en mijn vrouw en kinderen willen ook dat dat gebeurt.”
Trotse man en leider van de familie
Met de wetenschap dat opa altijd een trotse man is geweest en een leider in de familie, begrijpen jullie vast dat je daar bijna niet tegenin kan gaan. Ook al speelden wij met de gedachten dat het misschien beter zou zijn als hij niet geopereerd werd. We wisten ook dat opa de gevolgen van een operatie niet volledig zou kunnen overzien, dus kan hij dan wel de juiste keuze maken?
Opa’s wens
Dit zijn hele grote, ethische dilemma’s, want wanneer doe je het goed? Wij hebben al vrij snel toegestemd met de operatie, want ook al kon hij het niet volledig overzien, zijn wens was heel duidelijk. Hij wilde beter worden! Stel dat we daar tegenin waren gegaan, dan zou hij daar teleurgesteld en boos over zijn, hij zou dat niet kunnen loslaten. Eigenlijk voelde het alsof er geen keuze was en konden wij alleen maar opa’s wens volgen.
Dinsdag zou opa geopereerd worden, de nacht ervoor is hij alsnog in een delier geraakt en was een operatie geen optie meer. Woensdagavond is opa in alle rust met ons om hem heen overleden. Ondanks het verdriet dat we hebben, is het ook goed zo. Opa verdiend zijn rust en ik zal hem altijd blijven herinneren als de sterke opa die heeft laten zien dat als je doorzet, je heel ver kan komen.
Allemaal keuzemomenten
In onze maatschappij doen we veel om beter te worden. Krijgen we een longontsteking, dan starten we zonder daarover na te denken een antibioticakuur. Breken we onze heup, gaan we naar het ziekenhuis voor een operatie. Dit zijn allemaal keuzemomenten, momenten waarop je kan zeggen: Het is genoeg geweest, deze lijdensweg gaan we niet verlengen. Hoe moeilijk dat ook is. Het leven hoeft niet eeuwig gerekt te worden, soms is het gewoon klaar.
“Daarmee wil ik niet zeggen dat er altijd gekozen moet worden om niet te behandelen. Ik wil hiermee zeggen dat er keuzes zijn en dat het belangrijk is om die goed te overwegen.”
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.