Op deze laatste dag van dit jaar, geeft Iris van Duijnhoven (werkzaam als verpleegkundige en verbindingscoach dagbeleving op een zorgboerderij in Brabant) uitleg over de keuzes die familie (kunnen) maken voor naasten met dementie. Een keuze over vrijheid - versus gesloten deuren. Soms best spannend, maar ieders vrijheid is een kostbaar bezit en vaak van groot belang voor het levensgeluk.
In mijn vorige blog schreef ik dat er veel verpleeghuizen voor mensen met dementie, gesloten deuren hebben. Ik schreef over het open deuren beleid dat op de zorgboerderij is.
Vanuit de omgeving is daar soms weerstand op; de deuren kunnen niet open volgens hen. Het beeld is dat iedereen wegloopt en midden op straat gaat lopen.
Verkeerregels, een automatisme
De verkeersregels leren we op jonge leeftijd. Zodra je kan lopen, loop je in de hand van je ouders op het trottoir, niet midden op de weg. Als er geen trottoir is lopen we aan de kant van de weg, we stoppen voor een rood stoplicht etc. Als we wat ouder zijn, wordt dit een automatisme. Je denkt er niet over na om op het trottoir te lopen, dat doe je gewoon. Je denkt er niet over na om te stoppen bij een rood stoplicht, je stopt automatisch.
Soms de afweging dat het niet (meer) gaat
Bij mensen met dementie blijven de automatismen die we vanaf jonge leeftijd doen, vaak intact. Ook zij lopen aan de kant van de weg en stoppen voor rood. Er zijn weinig mensen met dementie die midden op de weg gaan lopen en gevaarlijk gedrag in het verkeer laten zien. Er is een enkeling waarbij het gevaar in het verkeer te groot is. Ik ken een mevrouw met Alzheimer die elke dag vanuit de zorgboerderij ging wandelen.
Dat ging lange tijd goed, tot het moment kwam dat ze midden op een 80 weg ging lopen en daarin niet te corrigeren was. Toen dat vaker gebeurde, hebben we de conclusie moeten trekken dat een open deuren beleid niet meer passend is bij haar.
Het was voor haar en zeker ook voor weggebruikers te gevaarlijk geworden. Zij is verhuisd naar een afdeling met gesloten deuren. Maar hadden wij de deur bij ons op slot moeten doen voor 1 persoon waarbij het wandelen te gevaarlijk werd? Hadden we daarvoor iedereen zijn/haar vrijheid af moeten pakken? Dat denk ik niet.
Albert is graag buiten
Zoals ik al schreef gaat het bij bijna iedereen goed. Zo ook bij Albert. Toen ik hem leerde kennen, vroeg ik aan hem wat zijn hobby’s zijn. Zijn antwoord was; “tuinieren, wandelen, fietsen en honden”. Allemaal dingen die buiten zijn. Thuis wonen lukte niet meer, gelukkig woont hij nu op een zorgboerderij waarbij hij geniet van het buitenleven.
Met GPS fietst hij naar zijn familie
Bij Albert gaan we nog een stukje verder om zijn eigen regie en vrijheid te behouden. Naast wandelen, gaat hij graag fietsen. Albert kent de verkeersregels en houdt zich daar netjes aan. Hij weet de weg nog redelijk, vaak gaat het goed, soms weet hij de weg niet terug. Albert draagt altijd een GPS bij zich zodat we kunnen zien waar hij is. Dat is vooral omdat we niet weten hoe hij in stress situaties reageert. We weten niet zeker of hij dan nog in staat is om hulp te vragen. Albert fietst meestal naar Nuenen, naar zijn familie voor een kop koffie. De familie laat dan weten dat Albert bij hen is of we zien het op zijn GPS.
Zijn dochter zegt : “Zijn vrijheid
is heel belangrijk voor zijn levensgeluk!”
GPS werkte niet, Albert was zoek
Zo ook een paar weken geleden, Albert ging fietsen en had zijn GPS bij zich. Na een tijdje kwamen we erachter dat zijn GPS het niet deed. Na wat rondbellen wisten we dat hij niet bij familie was.
We besloten in overleg met de familie even af te wachten. Albert is een man die om hulp zal vragen als hij verdwaald is, daar vertrouwden we op. Aan het einde van de middag zou het al snel donker worden, Albert was nog niet terecht en we begonnen ons langzaam zorgen te maken.
We besloten de politie in te schakelen, een oproep op facebook te doen en er zou een burgernet verspreid worden. Op dat moment kregen we telefoon van een politiebureau, Albert was gevonden!
Een grote opluchting voor de familie, het was inmiddels donker en iedereen maakte zich zorgen. Zijn zoon heeft Albert opgehaald en samen zijn ze een lekker frietje gaan eten om van de schrik bij te komen. Albert heeft de dag erna nog veel over zijn avontuur vertelt.
Avontuur met goede afloop!
Dat de GPS het niet deed, kon niemand wat aan doen, dat was overmacht. Ondanks dit voorval vindt de familie het belangrijk dat Albert nog steeds kan blijven fietsen en wandelen. Voortaan wel met een GPS die het doet en voor de zekerheid een extra Apple tracker. Als Albert achter gesloten deuren binnen moet blijven, zal hij daar heel ongelukkig van worden.
Kortom, een avontuur waar we van geleerd hebben met een goede afloop!
Politie werkt volop mee
De politie weet van het open deuren beleid dat de zorgboerderij heeft. Zij kennen de wet Zorg en dwang en staan hier volledig achter. Zij hebben ons verzekerd dat wij hen altijd kunnen bellen bij soortgelijke situaties en dat zij zullen helpen waar nodig.
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.