‘Soundscapes’….ik had er nog nooit van gehoord, tot ik het afgelopen zaterdag in de Trouw las. Ken jij dit fenomeen?
“Het meest hinderlijke geluid voor mensen met dementie, is geluid dat ze niet direct herkennen” zegt Janouk Kosters, psycholoog aan het Universitair Medisch Centrum Groningen.
Geluid ondergeschoven kindje bij inrichting
Bij de inrichting van woonzorgcentra wordt er vaak geen rekening gehouden met geluid. Gentse onderzoekers hebben eerst de geluidsomgeving in woonzorgcentra in kaart gebracht. Daar worden vaak harde materialen gebruikt, die makkelijk schoon te houden zijn en veel geluid geven. Dat is storend.
Veel te saai
Over de hele linie gemeten viel hun op hoe monotoom de geluidsomgeving is en simpelweg saai. Grappig genoeg wordt in het artikel gezegd dat er een tekort is aan geluiden. Een mens heeft bepaalde componenten in zijn geluidsomgeving nodig om die aangenaam en levendig te maken.
Soundscapes
En dan komt nu de uitleg van ‘soundscapes’: dit is het totaal aan geluiden die je – bewust of onbewust- waarneemt of ervaart. Het zijn subjectieve ervaringen. Kosters; “Hoe je geluiden waardeert en ervaart kan enorm verschillen. Op je werk accepteer je geluiden die je thuis niet wilt hebben.” Maar mensen met dementie kunnen dat zelf niet regelen, dat doen hun verzorgenden. Mensen met dementie hebben geen filter.
Er werd door de Gentse onderzoekers geëxperimenteerd met verschillende geluiden. Die tips geef ik graag mee, want deze zijn volgens mij ook prima in een thuissituatie na te bootsen, met de Spotify’s van deze wereld.
De oude klok van mijn ouders
Welke geluiden moet je laten horen?
’S ochtends klonk er vogelgezang en geruis van wind en bladeren. Rond het middaguur kwamen, jawel, restaurantgeluiden uit de speakers, met pratende mensen en gerammel van serviesgoed.
S’ middags was er het geluid van een typemachine (met zo’n belletje ;). Tegen de avond muziek (‘Claire de Lune van Debussy) en later in de avond het geluid van een hartslag.
Effecten van soundscapes
Het eerste beoogde effect is het gevoel van veiligheid bevorderen. “Een slaande klok doet dat” zegt de psycholoog Kosters. Dus de ouderwetse klok van mijn ouders zou ik naar mijn moeder moeten brengen!
“Je veilig voelen is weten waar je bent, in ruimte en in tijd”.
Aldus Kosters. Wat ik ook mooi vond is dat op gezette tijden het geluid van een kerkklok geluid klonk. Dat laat weten dat er andere mensen in de buurt zijn.
Het tweede effect is het in gang zetten van een activiteit, zoals die restaurantgeluiden. Derde effect is het veranderen van gemoed en stemming. Hoge frequentie zijn opwekkend, zoals vogels in de ochtend. Lage frequenties en langzame geluiden kalmeren, dus iets voor de avond.
Het artikel vermeld dat de eerste resultaten van de experimenten positief zijn. De invloed op de sfeer en het gedrag van de bewoners was duidelijk. En dat snap ik wel.
Het is toch fascinerend, dat we via deze vrij eenvoudige weg, mensen kunnen geruststellen en een prettig gevoel geven! Doe er je voordeel mee.
Dit blog is onderdeel van het Platform ‘Regie op Dementie’. Ontstaan vanuit eigen ervaring (en frustratie!) om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn.
Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik op onderstaande button voor de belangrijkste categorie uit dit blog:
Er zijn in totaal 7 categorieën en 3 kruispunten op de levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 100 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties (met name in Haarlem e.o.) die je kunnen helpen.