Iris van Duijnhoven, werkzaam als verpleegkundige en verbindingscoach dagbeleving op een zorgboerderij in Brabant, vertelt in dit blog over een prachtig ritueel. Het planten van bomen in een herinneringsbos.
Op de zorgboerderij hebben we sinds dit jaar een herdenkingsbijeenkomst voor bewoners die overleden zijn. Bij de bijeenkomst planten we bomen in het herinneringsbos.
Zorginstelling wordt toch een beetje een thuis
Als je naaste in een zorginstelling gaat wonen dan is het mooi als die plek zijn/haar thuis wordt. Soms is dat moeilijk te realiseren, soms makkelijk. Toch wordt het altijd een beetje een thuis, je naaste woont er, je gaat er op bezoek, je leert andere bewoners en hun familieleden kennen en je leert de gewoonten en rituelen van het huis kennen. Hopelijk wordt het ook voor jou als naaste een fijne omgeving waar je nog jaren mag komen.
Een overlijden
En dan overlijdt je naaste, soms onverwachts. Je voelt verdriet en misschien ook wel berusting. Er is veel emotie en alles voor de uitvaart moet geregeld worden. Daarna moet de kamer of het appartement waar je naaste woonde al vrij snel leeg gemaakt worden voor de volgende bewoner. Dat is heftig maar ook de realiteit. Ineens is er een hoofdstuk uit je leven voorbij.
Waar is het moment dat je als familie zijnde ook
afscheid kunt nemen van het huis en zijn bewoners.
Het moment dat je stil kan staan bij alles wat er is gebeurd, het moment waarop je afscheid kan nemen van de andere bewoners, hun families en de mensen die voor jouw naaste gezorgd hebben?
Hoe mooi is het als daar nog een moment voor georganiseerd wordt?
Samenkomen om te herinneren
Op de zorgboerderij doen ze dat met een herdenkingsbijeenkomst. Families van overleden bewoners, bewoners, collega’s en net wie daar behoefte aan heeft komen samen. Er wordt koffie gedronken met een lekkere koek. Daarna gaan we met zijn allen naar het voedselbos van de zorgboerderij, daar waar het herinneringsbos is.
Er zijn al voorbereidingen gedaan voor het planten van de bomen. Er zijn perenbomen en appelbomen. Iedereen krijgt een houten bordje met daarop de naam van je overleden dierbare. De bordjes zijn gemaakt door bezoekers van de dagbeleving.
Herinneringsbos voor overledenen
De directie doet een woordje en daarna kiest iedereen een boom uit. De bordjes worden erbij gezet door de familie en de laatste scheppen zand bij de boom geschept om hem stevig in de grond te laten staan.
Houten bordjes gemaakt door bezoekers van de dagbeleving
Dat ook de houten bordjes door bezoekers van de dagbeleving zijn gemaakt, maakt dat alles met de zorgboerderij verweven is. De ruimte van de herdenkingsbijeenkomst, de bordjes en ook het voedselbos is op het terrein van de zorgboerderij.
De cirkel is rond
Als we buiten klaar zijn gaan we met de groep terug naar binnen. Daar nemen we een borrel om het leven van onze naasten te vieren. De zorgboerderij heeft voor iedereen een persoonlijk woordje en een kaart met een persoonlijke tekst. De familieleden spreken hun dankbaarheid uit, er heerst een gevoel van samenhorigheid en er worden mooie woorden gezegd. Dit keer was ik er niet alleen vanuit mijn werk bij maar heb ik samen met mijn familie een boom voor oma geplant. Een mooie manier om de tijd van oma op de zorgboerderij af te sluiten, nu is de cirkel rond. En de boom, daar kunnen we naartoe wanneer we willen.
Gedicht van Toon Hermans
Onderstaand gedicht van Toon Hermans vind ik toepasselijk en deel ik graag met jullie:
De bomen komen uit de grond
En uit hun stam de twijgen
En iedereen vindt het heel gewoon
Dat zij weer bladeren krijgen
We zien ze vallen op de grond
En dan opnieuw weer groeien
Zo heeft de aarde ons geleerd
Dat al wat sterft zal bloeien.
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.