Mensen met dementie worden niet voor vol aangezien. Natuurlijk, ze zijn ziek, maar ik vind dat het begrip voor hun ziekte nog sterk verbeterd kan worden in onze samenleving. Ik ben dan ook blij dat er vanaf september een aantal tv series komen, die laten zien hoezeer mensen met dementie nog in het leven staan.
Restaurant Misverstand
Zoals ‘Restaurant Misverstand’, presentatie Jonny de Mol, met 9 relatief jonge mensen met dementie onder leiding van chef-kok Ron Blaauw die als restaurant medewerker aan de slag gaan. Vanaf 31 aug, 21:30 op SBS6. Ook zeer leerzaam denk ik wordt de serie ‘Thuis op Zuid’, waarbij Adelheid Roosen en Hugo Borst vanaf 2 september (20:30 NPO2) uitzoeken hoe het mensen met dementie vergaat die langer moeten of juist willen thuiswonen.
Mensen met dementie zijn namelijk niet gek en zouden een volwaardige plek in de maatschappij moeten krijgen. Ze voelen van alles en als je mijn moeder ziet, dan observeert ze alles nog en weet ook wie ze wel en wie ze niet mag. Hoe werkt het in hun hersenen en hoe kun je daar het beste mee omgaan?
Zoals ik had beloofd heb ik het boek “Het demente brein” van Anneke van der Plaats/Gerke de Boer gelezen en geef jullie een aantal tips mee.
Hoe werken de hersenen?
Allereerst is het belangrijk kennis over de hersenen te snappen. Bij dementie sterven delen van de hersenen af. Dit filmpje toont in 2,5 minuut dat hersenlaag 3 en 4 afbrokkelt (denken/logica/beredeneren/kiezen). Terwijl het emotionele brein - laag 1 en 2 (ordenen, sorteren en gevoel) nog heel lang intact blijft. Dat verklaart ook hun gedrag. Vooral spontaan of impulsgedrag. Ook hun geheugen neemt af. Ze kunnen eenvoudigweg een situatie niet meer inschatten en zelf nadenken welk gedrag te vertonen.
Kun je nagaan hoe onveilig je je kunt voelen als je ergens in beland wat je niet kunt begrijpen? Dus zorg dat ze zich veilig voelen.
Geef ze dynamische prikkels
Geluiden, geuren en alles wat beweegt zijn dynamische prikkels. Die komen binnen in laag 1 en 2. Mijn moeder loopt vaak de gang op-en-neer. De wanden (beeltenissen van Groningen) fungeren volgens mij dan als dynamische prikkels voor haar. Bovendien “ziet” zij met haar Lewy Body dementie die beelden soms alsof ze echt zijn. Zo zag ze ook eens een berg aardappelen op een muur, waarna ze uitriep
“Zo, dat wordt flink schillen!”
Ze wandelt dus graag door ‘de stad’. En natuurlijk wordt ze met haar 88 dan soms te moe, zoals ze zelf verzuchtte toen ze terugkwam in de woonkamer “Nu mag ik niet meer weg hoor!”
Geef ze muziek en beweging
Wat goed werkt, is luisteren naar muziek. Liefst oude liedjes, die nog herinnerd worden. Daarop dansen doet mijn moeder ook graag! Een ouderwetse wals van Strauss doet het altijd goed. Zoals ik hier lees liefst een bewegingsactiviteit voor het avondeten zodat ze op tijd naar de wc gaan. Na het eten dan nog een rustige film met mooie dieren en de nacht kan beginnen. Over die (vaak onrustige) nacht een andere keer meer.
Verleid ze
Vertoon geen gehaast gedrag, dan kunnen ze schrikken en ontstaat vecht-of vluchtgedrag. Ofwel ze worden boos, slaan met deuren of met de vuist op tafel. Wat wel werkt: verleiden! Dus “we gaan gezellig koffie drinken of ga je mee voor een leuke wandeling”. Het is vaak jouw eigen gedrag dat bepaalt of je vader of moeder zich veilig en vertrouwd voelt.
Boosheid positief waarderen
Mooie tip uit het boek bij boosheid: benoem het voor hun : “Je bent boos he?”. Jaaaa!!!! zegt de persoon. Bevestig dit en ga het positief waarderen : “Goed zo! Je weet precies wat je wilt! Sla maar eens goed met de vuist op tafel.” Doe het zelf voor. En zeg dan : “Zo en nu is het over. Hartstikke goed.” Dus geen waarom vraag stellen, want daar heeft iemand met dementie toch geen antwoord meer op. Net als met kinderen, bevestigen, ff uitrazen, dan klaar is kees, vergeten en vergeven en …. opgelucht.
Elkaar niet meer begrijpen, leven in andere werelden. Het is de uitdaging van óns als ‘kinderen van’ om hun te begrijpen en daarop in te spelen. Benieuwd hoe jullie dit doen!
Dit blog is onderdeel van het Platform ‘Regie op Dementie’. Ontstaan vanuit eigen ervaring (en frustratie!) om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn.
Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik op onderstaande button voor de belangrijkste categorie uit dit blog:
Er zijn in totaal 7 categorieën en 3 kruispunten op de levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 100 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties (met name in Haarlem e.o.) die je kunnen helpen.