Nederlanders schijnen er goed in te zijn; ‘niksen’. Alleen is het niet goed voor mensen met dementie.
In corona tijd hebben veel mensen hun huis opgeruimd, zijn gaan schilderen en of deden allerlei klusjes die nog gedaan moesten worden. Terwijl af en toe ‘niksen’ (de kunst van het luieren) juist hartstikke gezond is. Olga Mecking is dé journalist die vorig jaar het Nederlandse fenomeen ‘niksen’ viral liet gaan met haar artikel voor The New York Times. ‘Stop. Just Stop. And Learn how to Do Absolutely Nothing’ werd meer dan 200.000 keer gedeeld. Gezonde mensen levert ‘niksen’ veel op; je wordt er creatiever en productiever van. En het vergroot je probleemoplossend vermogen.
Voor mensen met dementie is ‘niksen’ niet fijn
Maar er is ook een andere kant: want voor mensen met dementie is ‘niksen’ niet fijn. Je kent het klassieke beeld wel: een man of vrouw zit apathisch voor zich uit te staren aan tafel. “Ach jee, daar zit echt iemand met dementie”.
Uit onderzoek blijkt dat juist het blijven activeren van de hersenen goed is. Vrijdag was ik bij mijn moeder en zag ik dat een huiskamermoeder een dominospel gaf aan een andere bewoner. Die ging aan de slag met het zoeken van de leeuw bij de leeuw en de hond bij de hond. Daarna mocht ze verschillende deksels op allerlei verschillende potjes schroeven. Ze leek er tevreden mee. Het gaf haar volgens mij ook een doel op zich om zich nuttig te voelen. Zo helpt mijn moeder ook nog steeds actief mee met boontjes doppen, worteltjes schoonmaken of de tafel dekken.
De Tovertafel
Daarom zal ook de ‘Tovertafel’ zo’n internationaal succes zijn voor mensen in de midden en latere dementiefase. Zelfs de vrouw van de Franse president heeft het erover begrijp ik. Het is een beamer die aan het plafond hangt en eenvoudige games op tafel projecteert. Bijvoorbeeld bewegende herfstblaadjes. Mensen die aan tafel zitten kunnen de blaadjes weg vegen en dan verschijnen er lieveheersbeestjes op tafel.
“Naast veel plezier brengt de Tovertafel ook trots.
Eigenlijk verrassen ze zichzelf door mee te spelen”.
Activiteiten in elke fase van dementie
Nu is zo’n tafel nogal kostbaar, dus het is mooi dat dit inspiratieboekje van Zorgcentra de Betuwe ook meer simpele en kosteloze voorbeelden geeft. Ook mooi zoals is aangegeven welke acties in welke fase van dementie nog mogelijk zijn. Daarbij hoort ook zeker het bekijken van fotoboeken. Ik ervoer dat zelf vrijdag toen ik er één open sloeg. Mijn moeder vertelde volop over onze vakantie in de Vogezen, waarna we doorreden naar het Gardameer. Ik was denk ik een jaar of 18. Mijn haar zag er echt niet uit! Met krullen!
Het demente brein
Tot slot kreeg ik deze week een tip over een ander boek van Anneke van der Plaats – Het demente brein - die ik zojuist heb gekocht, over omgaan met probleemgedrag. “Waarom herkennen mensen met dementie hun eigen foto niet meer en hoe komt het dat ze voortdurend op zoek gaan naar hun moeder? Wat is de reden toch van dat soms vreselijke gillen en die enorme loopdrang bij mensen met dementie, met alle valgevaren van dien? Wat gebeurt er in hun hersenen en hoe reageert het beschadigde brein op stilte, onverwachte prikkels en gehaaste verzorgenden?”
Mijn bevindingen daaruit zal ik een volgende keer bespreken!
Tot die tijd, hoop ik dat iedereen actief met mensen met dementie aan de slag gaat!
Dit blog is onderdeel van het Platform ‘Regie op Dementie’. Ontstaan vanuit eigen ervaring (en frustratie!) om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn.
Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik op onderstaande button voor de belangrijkste categorie uit dit blog:
Er zijn in totaal 7 categorieën en 3 kruispunten op de levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 100 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties (met name in Haarlem e.o.) die je kunnen helpen.