Op 13 december 2022 is mijn moeder (90), die leed aan Lewy Body dementie, overleden. Niet geheel onverwacht, maar toch plotseling piept ze ertussen uit.
“Je moeder is overleden”
Ik werd op 13 december even voor 13 uur gebeld door “mijn tweede zus”, net voordat ik een call in zou gaan. Er klonk verbazing in haar stem, toen ze me moest mededelen dat mijn moeder was overleden.
Ze heeft niet geleden
Ze lag rustig op haar zij en is in haar slaap door een inwendige bloeding gestorven. Daar ben ik heel blij mee. Zo wil je heengaan, zonder strijd. Maar natuurlijk schrik je en staat je wereld stil. Ergens weet je dat zo’n telefoontje gaat komen, maar je bent er nooit op voorbereid. De laatste twee keer vond ik haar al erg afwezig, alsof ze dwars door me heen keek.
Parallelle wereld
Je komt terecht in een parallelle wereld. Iedereen gaat (logischerwijs) door met zijn leven en jij gaat (weer) aan de slag. Direct zoveel beslissingen.... opbaren op bed of in een kist. Heel fijn dat ze in haar eigen kamer mocht worden opgebaard, omringd door haar eigen schilderijen tot de uitvaart.
De volgende dag naar Groningen. Samen met mijn zus en de uitvaartondernemer van alles regelen. Datum van de uitvaart, kaarten etc. Na afloop van dat intensieve en emotionele gesprek ging ik naar mijn moeder. Ze hadden het sfeervol aangekleed, met bloemen en al.
Ik legde er een Gedenkboekje neer, zodat mensen hun herinnering of annekdote erin konden schrijven. Fijn dat de Leyhoeve je de tijd geeft, want we hoeven er pas eind januari uit te zijn. Die rust heb je gewoon nodig.
Dag van de uitvaart
Afgelopen maandag was de uitvaart op 19 december 2022. Het kon geen toeval zijn.
Dit was de trouwdag van mijn ouders.
Ze werden herenigd in de dood.
De plechtigheid vond plaats in hetzelfde prachtige uitvaartcentrum de Ommelanden in Groningen. De zaal vol ramen kijkt uit over de natuur. We vertrokken om 9:00 vanaf de Leyhoeve. Geweldig, die uitvaartmannen, zoals ze met ontzettend veel respect, maar ook fijne nuchterheid je benaderen. Nog even wat knuffels van andere zorgmedewerkers en dan op pad.
Achter de kist lopen we naar de receptie. En dan een geweldig ritueel, want daar staan bewoners, zorgmedewerkers en horeca personeel. Iemand leest een mooi, zelfgemaakt gedicht voor vol annekdotes, zoals de keer dat ze naar Kropswolde reisde met de trein. Ik doe een dankwoordje met daarna een minuut stilte.
Dan zetten de uitvaartmannen het verkeer even ‘klem’. En lopen nog een stukje voor de rouwauto uit. Echt mooi en respectvol vind ik dat. En zoals de chauffeur zei
“Wij mogen alles, iedereen moet gewoon even wachten.
Een rouwstoet hoort ook bij t leven”.
Muziek, foto’s en spreken
Mijn zus had mooie muziek uitgekozen, van Air door Bach, Celtic Spirit met the Destiny, via SEAL Prayer for the dying… naar Chi Coltrane, Go like Elijah. Deze laatste was mijn wens. Mijn moeder was niet van de muziek, maar dit nummer is zo hoopvol, dat ’t leven ook doorgaat. Dat vond ik wel passend. Alleen stond het niet te hard, want anders komt hij wel erg binnen ;-).
En tussendoor nam ik het woord. Daar kwamen de emoties los. Natuurlijk, met een zaal vol familie, vrienden die kwamen steunen en zorgmedewerkers. Maar ik hield t vol. En begon met de annekdote dat ik hoopte het beter te doen dan op de uitvaart van mijn vader. Daar was ik een hele pagina vergeten voor te lezen!
Lieve mama, ik ga je eigenzinnigheid, je slimheid, maar bovenal je pretoogjes missen. Rust zacht.
Liefs, Hilma
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.