De oorlog is weer begonnen. Niet alleen in Oekraïne. Ook bij mijn moeder.
Meestal naar het zin
De meeste tijd heeft mijn moeder het zichtbaar naar haar zin waar ze nu woont. Dat leid ik af aan haar gedrag. Ze wordt wakker, soms pas om een uur of 11 (dat mag daar). Gaat ontbijten in de gezamenlijke woonkamer en keuvelt wat met de dames.
Dan is er vaak een activiteit. Zoals trommelen. Ik weet dat ze daar een hekel aan had, toen onze vaste Saar begeleider nog bij haar op de koffie kwam. Maar blijkbaar is er iets veranderd en vind ze het nu wel een leuke bezigheid. En anders zou ze het wel laten weten. Want in tegenstelling tot wat mensen denken, heeft ze met haar Lewy Body dementie nog steeds een duidelijke mening.
Zo bracht ik een aantal weken geleden nieuwe vesten. En toonde ze aan haar. Toen ik één liet zien die qua kleuren vrolijk roze/paars waren zei ze “Die leggen we achterin de kast”. Dat je het weet.
Gedwongen evacuatie in 1942
Maar wat betreft de oorlog. Het is natuurlijk verschrikkelijk wat er nu gebeurt in Oekraïne. Ik vermoed dat mijn moeder ook haar eigen oorlog herbeleefd. In 1942 of 1943 zijn ze als gezin gedwongen verhuisd van IJmuiden naar Haren (Groningen). Het verhaal dat ik ken, is dat de Duitsers een vrij zicht in IJmuiden wilden hebben, voor het geval daar de Engelsen zouden landen. En dus moesten veel mensen hun huis verlaten. Zij was toen 10 of 11 jaar. Ze heeft er nooit over verteld. De oorlog was een ‘non’ subject. Als kind heb je dat snel door. Er werd niet over gepraat.
IJmuiden werd ‘Festung’
Ik zocht het even na en vond dit bij Dorpsgeschiedenis Velsen:
“Omdat de Duitse bezetters een geallieerde invasie ergens op de westkust van Europa verwachten, bouwen ze van noord tot zuid een gigantische verdedigingslinie, de Antlantik-Wall. IJmuiden moet daarin een belangrijk steunpunt worden, een zogenaamde Festung. Tot dat vestinggebied behoren IJmuiden, Driehuis, Velsen-Zuid, Velsen-Noord en Wijk aan Zee. Binnen dat militaire bolwerk of Sperrgebiet is geen plaats voor normale bewoning.
Vanaf 1942 komt een massale gedwongen evacuatie op gang. Bewoners moeten met wat have en goed hun woningen verlaten en zelf elders voor onderdak zorgen.”
Die ‘vlucht’ moet natuurlijk een enorme impact hebben gehad op haar. Waardoor ze wellicht nu af en toe wakker wordt uit een waandroom en mensen gaat slaan met een knuffel, knijpt en heel boos aankijkt. Of schreeuwt “ Iedereen is een spion”. Dit kán natuurlijk daar vandaan komen.
Even geen prikkels meer
Gelukkig gaan de zorgmedewerkers daar goed mee om. Heel effectief schijnt te zijn om haar even mee te nemen naar de gang en haar op een comfortabele stoel tot rust te laten komen. Minder prikkels uiteraard. Ik kan me ook voorstellen dat iemand er even naast gaat zitten en haar gerust stelt. Kort daarop lees ik dan dat ze rustig voor de televisie zit een tekenfilm te bekijken.
Als het inderdaad zo is dat ze zaken herbeleefd, dat kan het uiten van die agressie maar beter naar buiten komen, naar mijn idee. Dan gaat de druk even van de ketel. Laat het maar gebeuren. Ze moet natuurlijk geen andere bewoners pijn doen. Maar is niet iedereen eens in de zoveel tijd boos?
Al die mensen die nu vluchten uit Oekraïne zullen vast ook trauma’s oplopen. Laten we hopen dat ze hun agressie of angsten kwijt kunnen.
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.