Iris van Duijnhoven is werkzaam als verpleegkundige en verbindingscoach dagbeleving op een zorgboerderij in Brabant. Zij geeft in dit blog handige tips over het spannende moment van een eerste keer naar een dagbesteding. Of zoals zij dat noemen: dagbeleving (een veel vriendelijkere benaming).
Als je dementie krijgt, verandert er veel voor jou en je naasten. Je wordt steeds afhankelijker van je omgeving. Vaak komt er een moment dat familie en vrienden het niet meer alleen kunnen en er professionele hulp nodig is.
De wens is bijna altijd om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen.Dat is heel begrijpelijk. Thuis is immers de veilige haven, de plek waar je jezelf kunt zijn en je het meest op je gemak voelt. Om zolang mogelijk thuis te blijven wonen, is het belangrijk dat de mantelzorgers af en toe ontlast worden.
Geen ziekte-inzicht
Een groot nadeel van dementie is dat er meestal geen ziekte-inzicht is. Dat maakt het moeilijk om hulp te accepteren. Want als er ‘niks aan de hand is’, waarom zou je dan hulp nodig hebben? Toch is professionele ondersteuning belangrijk, niet alleen voor de persoon met dementie, maar ook voor de mantelzorgers. Professionals kunnen uitleg geven over de ziekte, tips geven voor de omgang en adviseren over thuiszorg, individuele begeleiding en dagbeleving.
Een dagbeleving kiezen
Het begint natuurlijk bij het uitkiezen van een dagbeleving, daarin mag je als familie zijnde kritisch zijn. Bezoek verschillende locaties, maar doe dit eerst zonder degene met dementie. Zoals eerder beschreven, ontbreekt vaak het ziekte-inzicht en meerdere locaties bezoeken kan verwarrend en beangstigend zijn.
Dit kan voor weerstand zorgen. Kies dus eerst een geschikte plek voordat je het bespreekbaar maakt. Bij het kiezen van een dagbeleving let je op de omgeving, de activiteiten die er geboden worden, de grootte en drukte van de groep en vooral wat voor gevoel je erbij krijgt. Iemand met dementie leeft meestal steeds meer in het verleden. Kijk dus ook naar wat iemand vroeger leuk vond en in wat voor omgeving diegene is opgegroeid.
Voorbereiding op de eerste dag
Bij ons op de dagbeleving starten wekelijks nieuwe mensen. Wat ik daarbij belangrijk vind, is dat ik veel weet over hun achtergrond. Hoe meer ik weet, hoe beter we tijdens de dagbeleving aan kunnen sluiten bij iemand.
Wanneer de dagbeleving is gekozen en een startdatum bekend is, is het tijd om dit te bespreken. Mijn advies is om dit pas 1 à 2 dagen van tevoren te doen. Mensen met dementie kunnen zich vaak geen goed beeld vormen van waar ze naartoe gaan. Daarnaast is het spannend en kan het onveilig voelen. Hoe eerder je het vertelt, hoe groter de kans op weerstand.
Doordat er geen ziekte-inzicht is, kan het beter werken om het bij jezelf te houden.
Je kunt zeggen:
“Ik heb een dag voor mezelf nodig, daarom ga jij daarheen.”
“Ik ga een dag fietsen, dus jij gaat wandelen en koffie drinken op een boerderij”
Soms is het beter om termen als ‘dagbeleving’ of ‘zorgboerderij’ te vermijden. Daarvoor in de plaats kun je bijvoorbeeld termen als ‘buurthuis’ of ‘boerderij’ gebruiken.
Iemand die graag helpt, kun je een ‘rol’ geven, bijvoorbeeld: Ze hebben gevraagd of jij een groep ouderen wilt ondersteunen. Soms is dagbeleving gekoppeld aan fysiotherapie. Dan kun je benoemen dat iemand naar de fysio gaat, zonder de dagbeleving te benoemen. Eenmaal daar loopt het meestal vanzelf.
Het blijft belangrijk om per persoon goed te kijken welke manier het beste past.
Een warm welkom
Het blijft per persoon goed kijken wat een reden kan zijn om diegene te overtuigen deel te nemen aan de dagbeleving. Een paar weken geleden is Antoinette gestart op onze dagbeleving. Bij Antoinette zag ik iets bijzonders. Zij stond ervoor open om dagbeleving bij ons te proberen. Dat ze elders ook al naar een dagbeleving gaat en het daar fijn heeft kan daaraan bijdragen. De opstart was bij haar dus geen probleem.
Eerste keer een goede ontvangst
Dan komt het moment dat iemand voor de eerste keer komt. Op dat moment is een goede ontvangst heel belangrijk, voor Antoinette en voor haar man. Bij een warm ontvangst wordt de sfeer meteen goed neergezet en zorg je ervoor dat mensen zich welkom voelen. In een omgeving die op dat moment onbekend is en dus onveilig kan voelen, is dat heel belangrijk en kan je daarmee de toon van de dag zetten.
Antoinette en haar man werden hartelijk ontvangen waardoor Antoinette met vertrouwen aan de dagbeleving begon en haar man haar met een gerust hart bij ons kon achterlaten. Zoals ik eerder schreef, vind ik het belangrijk om de achtergrond te kennen. Antoinette heeft samen met haar man 10 jaar in China gewoond. De dag dat zij op de dagbeleving kwam was het thema China. Dat paste helemaal bij haar. Er is veel gesproken over China, een quiz gedaan, de collega’s droegen Chinese kleding en Antoinette kreeg een Chinees hoedje op.
Ondertussen komt ze al een aantal weken naar de dagbeleving. Ze geniet zichtbaar en wij genieten van haar!
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.