Zijn de feestdagen ook gezellig als je dementie hebt? Iris geeft in dit blog weer een aantal praktische tips om rekening mee te houden.
Iris is werkzaam als verpleegkundige en verbindingscoach dagbeleving op een zorgboerderij in Brabant.
De feestdagen staan vaak in het teken van gezelligheid, tradities en samenzijn. Voor families waar dementie een rol speelt, kunnen deze dagen ook best een uitdaging zijn. Hoe zorg je ervoor dat het gezellig blijft zonder dat het te veel wordt? In deze blog deel ik een paar inzichten en praktische tips om de feestdagen voor iedereen fijn te maken.
Wat betekenen feestdagen voor mensen met dementie?
Voor iemand met dementie kunnen de feestdagen zowel plezier als verwarring brengen. Bekende tradities zoals het optuigen van de kerstboom, het zingen van liedjes of de geur van versgebakken koekjes kunnen warme herinneringen oproepen. Maar tegelijkertijd kunnen drukte en lange dagen zorgen voor onrust en vermoeidheid.
Mensen met dementie leven vaak in het moment. Wat voor ons een logische volgorde van activiteiten lijkt, kan voor hen voelen als een stortvloed aan indrukken. Daarom is het belangrijk om de feestdagen niet te vol te plannen en te focussen op wat hen plezier en rust geeft.
Omgaan met verwachtingen
Een valkuil tijdens de feestdagen is vasthouden aan hoe het vroeger was. Misschien kookte oma altijd het kerstdiner of speelde opa elk jaar een spelletje met de kleinkinderen. Als dementie in het spel is, verandert die rol, en dat kan best confronterend zijn. Het is goed om daar even bij stil te staan, maar probeer ook ruimte te maken voor nieuwe tradities. Vraag jezelf af: wat is nu belangrijk? Vaak zijn het juist de kleine, betekenisvolle momenten die het verschil maken.
Praktische tip: Maak gebruik van herinneringen
Een fijne manier om iemand met dementie bij de feestdagen te betrekken, is door samen herinneringen op te halen. Dit kan op allerlei manieren:
Fotoalbums: Haal oude fotoalbums tevoorschijn en blader er samen doorheen. Mensen met dementie hebben vaak betere herinneringen aan vroeger dan aan recente gebeurtenissen. Laat hen vertellen over wat ze zien en luister zonder te corrigeren.
Muziek: Speel bekende kerstliedjes. Muziek roept vaak emoties en herinneringen op, zelfs bij mensen met gevorderde dementie.
Kleine taken: Vraag of ze willen helpen met bijvoorbeeld kerstballen sorteren of koekjes kneden. Het gevoel iets bij te dragen doet vaak goed.
Herinneringen ophalen hoeft niet groots te zijn. Het gaat om het contact en de verbinding op dat moment. Door iemand een vertrouwd gevoel te geven, help je hen zich meer op hun gemak te voelen.
Tips voor een ontspannen sfeer
Houd het simpel: Plan niet te veel activiteiten op een dag en zorg voor voldoende rust. Mensen met dementie hebben vaak behoefte aan een vaste structuur.
Let op signalen: Als je merkt dat iemand moe wordt of onrustig is, las dan een pauze in of sluit een activiteit rustig af.
Overleg met anderen: Bespreek van tevoren wat haalbaar is en hoe iedereen kan bijdragen aan een ontspannen sfeer. Zo weet iedereen wat ze kunnen verwachten.
Het mag vooral leuk zijn
Het allerbelangrijkste is om plezier te maken en samen te genieten. De feestdagen hoeven niet perfect te zijn. Kleine momenten van vreugde maken vaak de mooiste herinneringen: samen lachen, een liedje zingen of gewoon even genieten van het moment. Daar draait het om.
Het gaat om verbinding
De feestdagen gaan niet om perfecte diners of dure cadeaus, maar om samen zijn. Bij iemand met dementie vind je die verbinding vaak in eenvoudige dingen: een glimlach, een aanraking, een gedeelde herinnering. Kijk niet te veel naar wat niet meer kan, maar naar wat er nog wél mogelijk is.
Misschien zien de feestdagen er anders uit dan vroeger, maar dat maakt ze niet minder waardevol.
Door je verwachtingen los te laten, herinneringen op te halen en het moment centraal te stellen, kun je samen genieten van een warme, mooie tijd.
Afgelopen week hadden we het kerstdiner op de zorgboerderij, een moment waar alle onze bezoekers van de dagbeleving samen met een naaste komen. Er was bij een aantal weerstand om naar het diner te komen. We hebben het kort gehouden (2.5uur), samen herinneringen opgehaald en muziek van vroeger gedraaid. Er werd volop gedanst en het was een fantastische avond!
Ik wens jullie liefdevolle en verbindende feestdagen toe!
Dit blog is onderdeel van het onafhankelijke platform Regie op Dementie. Ontstaan vanuit eigen ervaring om te helpen léven met dementie. Het biedt je op één plek logische vervolgstappen op de levenslijn van iemand met dementie. Start met het helpen van jouw vader of moeder en klik daarvoor op onderstaande button voor het belangrijkste uit dit blog.
Er zijn in totaal 6 categorieën en 3 kruispunten op de Levenslijn. Regie op Dementie bevat meer dan 250 praktische tips, videos, artikelen en links naar organisaties in de regio Haarlem én de regio Laarbeek (ZO Brabant) die je kunnen helpen.